In welke taal denken we?

"In welke taal denk je?" Ik geloof dat dat wel één van de meest gestelde vragen is aan mij. Inmiddels zit ik alweer 7 maanden in Zweden en iedereen vraagt het zich af. Hoe gaat het er aan toe in het hoofd van Judith? Ik had er zelf eigenlijk nooit bij stil gestaan in welke taal ik dacht. En ik ben er haast zeker van dat jij er ook nooit over twijfelt. Maar nu iedereen het me vraagt, begin ik er steeds meer over na te denken. Ik denk er over na in een taal die ik zelf ook niet helemaal begrijp.

Ik geloof, en heb het ook gelezen na een avondje intensief googlen, dat wij mensen niet in een specifieke taal denken. Natuurlijk, als jij een liedje in je hoofd hebt, denk je aan dat liedje in de taal dat het geschreven is en als je bedenkt hoe je die ene zin in een opdracht voor Nederlands moet formuleren denk je in het Nederlands. Maar de kleine dingetjes, daar denk je niet bij na. Je denkt niet in een taal, je denkt gewoon.

Denk er maar eens over na, hoe vaak heb je wel niet dat je een woord in je hoofd hebt, maar er niet op kan komen. Je weet precies wat je bedoelt, maar kan niet uitleggen wat het woord betekend. Je weet in welk 'hokje' het woord zit, bijvoorbeeld dat het in ieder geval géén dier is, maar je kan er niet opkomen. En toch denk je aan het woord, want jij weet dat het woord bestaat, je kan alleen niet op het woord zelf komen. Ik heb dit zelf tegenwoordig meer en meer. Ten eerste natuurlijk omdat ik woorden in het Zweeds verwar met Nederlandse woorden, maar ik heb ook heel vaak dat ik het woord gewoon niet weet. Niet in het Zweeds, omdat ik het woord nog niet ken in het Zweeds, maar ook niet in het Nederlands, omdat ik het woord vergeten ben.

Dan heb ik nog iets interessants om over na te denken. Mensen die doof zijn. Zij hebben geen taal, in ieder geval geen taal met woorden die gezegd worden. Zij hebben een taal door middel van handgebaren, maar echt gesproken woorden zijn er niet. Natuurlijk kunnen ze naast gebarentaal ook Nederlands omdat ze geleerd hebben om te lezen, maar je denkt niet in letters, zelfs dove mensen niet. Ik heb vaak mensen horen zeggen dat doven kleine handjes voor zich zien als ze denken. Maar geloof je dat nou zelf? Natuurlijk, als ze aan een situatie denken waarin ze met iemand praten, misschien zien ze dan die persoon voor zich die gebarentaal spreekt, maar als ze gewoon over alledaagse dingen denken, hoe denken ze dan?

Het grappige is dat we op dat laatste nooit een antwoord zullen weten. Een persoon die al zijn hele leven doof is, weet niet hoe het is om te horen en heeft dus ook geen idee of hij anders denkt dan een horend persoon. Net als dat wij niet weten hoe een doof persoon denkt. Een persoon die doof is geworden op latere leeftijd denkt hoogstwaarschijnlijk hetzelfde als hij deed voordat hij doof werd, omdat hij nog steeds weet hoe de klanken klinken.

Dit is echt een vraag die mij bezighoud, maar waar ik waarschijnlijk nooit een antwoord op zal kunnen krijgen. Zo snel je gaat nadenken over in welke taal je denkt, begin je in een taal te denken, omdat je verward raakt over of je nou wel of niet in een taal denkt. Ik weet dus geen antwoord op de vraag, maar soms hebben vragen geen antwoord nodig en is het gewoon leuk om er over na te denken.